دیجیاتو – زندگی با تکنولوژی

مهم‌ترین پرسش برای افرادی که برای اولین بار نام ارز رمزنگاری‌شده را می‌شنوند، این است که بیت کوین چیست؟ همچنین افرادی که از ارز دیجیتال بیت کوین به عنوان ابزار سرمایه‌گذاری یا ترید استفاده می‌کنند نیز اطلاعات ناقصی در مورد فناوری و تکنولوژی مورد استفاده در بیت کوین دارند. اگر سوالاتی مانند نحوه کارکرد بیت کوین، نحوه خرید و فروش بیت کوین، روش‌های استخراج بیت کوین، تاریخچه قیمت بیت کوین، روش‌های کسب درآمد از بیت کوین  غیره ذهن شما را به خود مشغول کرده، در ادامه این مقاله با میهن بلاک‌چین همراه باشید؛ چرا که قصد داریم به تمام این سوالات پاسخ دهیم و مطالب متعددی درباره اولین رمزارز تاریخ بشر بگوییم.

 

بیت کوین چیست؟

بیت کوین (Bitcoin) اولین ارز دیجیتال غیرمتمرکز است که با نماد BTC یا ? شناخته می‌شود. این رمزارز توسط هیچ نهاد دولتی اداره نمی‌شود و تنها 21 میلیون واحد از آن وجود دارد. سایت رسمی بیت کوین Bitcoin.org است که در سال 2008 توسط ساتوشی ناکاموتو خریداری شده است. برخلاف پول‌هایی مانند ریال، دلار و یورو که امروزه در دسترس ما قرار دارند و توسط دولت‌ها ایجاد شده و حکومت‌ها بر آن نظارت دارند، ارز دیجیتال بیت کوین توسط هیچ دولتی ایجاد نشده و یک ارز دیجیتال یا ارز رمزنگاری شده است که به‌صورت غیرمتمرکز می‌تواند توسط افراد مختلف در سرتاسر جهان مدیریت شود. افرادی که در شبکه بیت کوین فعالیت می‌کنند نیز توسط فرد یا نهاد خاصی انتخاب نمی‌شوند و تصمیم برای فعالیت در این شبکه، کاملا داوطلبانه و اختیاری است.

بیت کوین به دلیل نوسانات قیمتی منحصربه‌فرد و سود هنگفتی که به سرمایه‌گذاران اولیه خود داده بر سر زبان‌ها افتاده و توجه علاقه‌مندان به بازارهای مالی را به خود جلب کرده است. اما حیف است که اطلاعات ما از این پدیده نوظهور در حد ابزاری برای کسب ثروت محدود بماند. برای اولین بار است که در تاریخ بشر  پولی خلق شده که هیچ پشتوانه سیاسی ندارد و توسط نهاد مالی یا پولی دولتی راهبری نمی‌شود.

اگر بخواهیم تعریفی فنی‌تر برای بیت کوین ارائه بدهیم، باید بگوییم بیت کوین یک ارز رمزنگاری شده همتابه‌همتا است که به صورت غیرمتمرکز اداره می‌شود و تمام سابقه آن به صورت زنجیره‌وار، بر روی دفتر کلی به نام بلاک چین ذخیره می‌شود. مهم‌ترین و برجسته‌ترین ویژگی‌های بیت کوین این موارد هستند: بیت کوین قابل سانسور نیست، امکان بیش از یک بار خرج کردن آن وجود ندارد و تراکنش‌های آن در هر زمان و هر مکانی قابل انجام هستند.

 بیت کوین چه کاربردی دارد؟ 

ارز دیجیتال بیت کوین دو کاربرد اساسی دارد؛ کاربرد پول و ابزاری برای انتقال ارزش، به این صورت که افراد بتوانند با آن کالاهای مورد نیاز خود را خریداری کنند. کاربرد بعدی ابزاری مانند طلا برای ذخیره ارزش است.  افراد با خریداری آن می‌توانند ارزش دارایی خود را حفظ کنند و از تورم در امان بمانند.

 

چرا انسان پول را خلق کرد؟

برای شناخت بهتر بیت کوین، نیاز است که نیم‌نگاهی گذرا به سرگذشت پول بیندازیم. از زمانی که انسان زندگی اجتماعی خود را آغاز کرد، برای تامین نیازهای خود به تعامل با سایر افراد احتیاج پیدا کرد. مبادله کالا به کالا یا معاملات پایاپای اولین شکل انتقال ارزش بود.

فقدان یک ابزار واحد برای سنجش ارزش کالا و خدمات، اتلاف وقت و انرژی از جمله مشکلات این سیستم بود، بنابراین بشر به فکر ایجاد یک راه حل برای این معضل افتاد و مفهومی به‌عنوان پول به‌عنوان واسطه خلق شد.

پول باید چیزی می‌بود که نگهداری و جابه‌جایی آن آسان باشد و به راحتی فاسد نشود. پس از انتخاب انواع کالاها که چنین مشخصاتی را داشتند، انسان از سکه‌های فلزی به عنوان پول استفاده کرد. این سکه‌ها عموما از فلزاتی کمیاب و ارزشمند مثل طلا و نقره انتخاب می‌شدند. اینجا زمان حکمرانی امپراطوری‌های بزرگ در جهان است و پای حکومت‌ها به میان آمد. سکه‌ها نیز مشکلات خود را داشتند. برای مثال یکسان نبودن خلوص فلز به کار رفته شده یا سنگینی آن‌ها از جمله مشکلات رایج این نوع از پول بود.

برای حل این مساله خزانه‌هایی ایجاد شد تا افراد با ذخیره سکه‌های طلا یا نقره خود در آن، اعتبارنامه دریافت می‌کردند. این مدل را شاید بتوان اولین استفاده از پول کاغذی در تاریخ نامید. به تدریج حکومت‌ها و دولت‌های قدرتمند کنترل این خزانه و انتشار این اسناد کاغذی را در دست گرفتند. در نتیجه به جایی رسیدیم که وظیفه انتشار پول به دست دولت‌ها افتاد. این مساله باعث می‌شود، دولت‌ها هر زمان که بخواهند بدون وقفه پول چاپ کرده که نتیجه‌ آن در بیشتر مواقع تولید تورم و کاهش قدرت خرید مردم است. اینجا زمانی است که بیت کوین وارد زندگی ما شد.

 

تاریخچه بیت کوین؛ اولین پول الکترونیکی غیرمتمرکز 

در روز 31 اکتبر 2008 مصادف با 10 آبان ماه 1387 مقاله‌ای با عنوان “Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System” به معنی «بیت کوین: یک سیستم پول الکترونیکی همتا به همتا» منتشر شد. نام نویسنده این مقاله ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) نوشته شده بود. کسی نمی‌داند که این نام، اسم یک نفر است یا گروهی از دانشمندان چنین نامی را برای خود انتخاب کرده‌اند. این مقاله که وایت پیپر بیت کوین است، تنها 9 صفحه داشت. ایده‌ اصلی این مقاله ارائه‌ یک سیستم پرداخت مالی الکترونیکی به صورت فرد به فرد است؛ به این معنی که افراد بتوانند بدون نیاز به نهاد واسطه مانند بانک‌ها یا دولت‌ها مبادله مالی داشته باشند. پس می‌توان گفت که بیت کوین، رقیبی برای بانک‌ها است. مقاله مربوط به وایت پیپر بیت کوین را می‌توانید از این لینک مشاهده کنید.

دو مشکل در اینجا به‌وجود می‌آید. یک اینکه افراد چگونه به یکدیگر اعتماد کنند و مورد دوم اینکه چگونه می‌توان جلوی مفهومی را به‌نام دوبار خرج کردن (Double Spending) گرفت؟ در دوبار خرج کردن که یک نوع حمله است، یک فرد ممکن است یک مبلغ را برای دو نفر بفرستد و از این روش سوءاستفاده کند.

بیشتر بخوانید:آموزش ترید ارز دیجیتال

ساتوشی مشکل اول را از طریق امضای دیجیتال حل کرد. او با توضیح درباره اینکه در تبادلات شبکه بیت کوین از فناوری بلاکچین استفاده می‌شود و در این فناوری توابع رمزنگاری به‌کار گرفته می‌شوند، برای تغییر و حمله به آن به دستگاه‌های قدرتمند (از نظر توان محاسباتی)‌ نیاز است و تغییر در آن‌ها به این راحتی صورت نخواهد گرفت، مشکل دوم را حل کرد. 

 خالق بیت کوین کیست؟ 

یکی از جنجالی‌ترین مباحث از ابتدای معرفی بیت کوین تاکنون، هویت خالق یا خالقان این سیستم مالی جدید است. ساتوشی ناکاماتو (Satoshi Nakamoto) نام مستعاری است که فرد یا افرادی که بیت کوین را به‌وجود آورده‌اند، برای خود انتخاب کرده‌اند. ساتوشی ناکاموتو کار بر روی کدهای شبکه بلاک چین بیت کوین را از سال 2007 آغاز کرد. در 18 آگوست سال 2008 یا 28 مرداد 1387 او یک وبسایت به نشانی www.Bitcoin.org را خریداری کرد و در نهایت در تاریخ 31 اکتبر 2008 یا 10 آبان 1387 مقاله بیت کوین را منتشر کرد. او در هیچ یک از فعالیت‌های خود اطلاعاتی از خود منتشر نکرده بود و کسی از هویت واقعی او خبر نداشت.

پشتوانه بیت کوین چیست؟

پشتوانه ارزهای فیات (ریال، دلار، یورو) معمولا دولت و قدرت اقتصادی آن کشور است؛ اما تکلیف بیت کوین با توجه به غیرمتمرکز بودنش چه می‌شود؟ به‌طور کلی چیزی که اولین رمزارز معتبر دنیا را ارزشمند می‌کند، استقبال مردم از تکنولوژی آن، به رسمیت شناختن آن و استفاده از آن برای اهداف مختلف است. برای درک بهتر این مطلب مثالی می‌زنیم:

فرض کنید تمامی مردم جهان عدس را به عنوان یک واحد پول بپذیرند و به عنوان مثال برای خریدهایشان عدس مبادله کنند. با این منوال عدس ارزشمند می‌شود در حالی که دولت‌ها عدس را توزیع و کنترل نمی‌کنند و عدس پشتوانه‌ای ندارد. شاید خود عدس به خودی خود ارزش چندانی نداشته باشد؛ اما بنا بر دلایلی، مردم آن را به عنوان یک نوع پول پذیرفته‌اند و در معاملاتشان از آن استفاده می‌کنند و حتی ممکن است برخی به این امید که عدس شایع‌تر و ارزشمندتر می‌شود، به منظور سرمایه‌گذاری برای آینده عدس نگهداری کنند.

البته مسلم است که داستان بیت کوین و عدس تفاوت بسیار زیادی دارد و دلایلی که باعث پذیرش بیت کوین توسط مردم شده‌اند، دلایل بسیار محکم و مهمی هستند.

تقابل دولت‌ها با بیت کوین

قانون‌گذاری بیت کوین و به طور کلی بازار ارزهای دیجیتال، یکی از جنجالی‌ترین مسائلی است که این حوزه با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند. احتمالا این سوال برایتان پیش آمده که اگر بیت کوین ساختار اقتصادی فعلی را به چالش کشیده، آیا بیت کوین قانونی است و دولت‌ها تا چه اندازه بر روی این ارز دیجیتال محبوب کنترل دارند و اصلا آیا دولت‌ها می‌توانند بیت کوین را محدود کنند. 

کشورها رویکردهای متفاوتی نسبت به این موضوع دارند و هر کدام قوانین خاص خود را برای فعالیت‌های مربوط به این حوزه وضع کرده‌اند. بعضی دولت‌ها نیز ترجیح داده‌اند فعلا به قانون‌گذاری این حوزه ورود نکنند؛ یعنی آموزش خرید و فروش ارز دیجیتال در بعضی کشورها هنوز تحت هیچ قانون خاصی نیست. عدم قانون‌گذاری مشخص برای بیت کوین، نشان‌دهنده غیرقانونی بودن آن نیست. آخرین وضعیت قانون‌گذاری در حوزه کریپتوکارنسی را می‌توانید از این لینک مطالعه کنید. دولت‌ها تنها می‌توانند بر شرکت‌ها و صرافی‌های متمرکز که در آن کشورها مشغول به فعالیت هستند، قانون‌گذاری کنند و حساب افراد را از طریق صرافی‌ها رصد کنند.

در نتیجه می‌توان دولت‌ها را بزرگ‌ترین رقیب و دشمن بیت کوین معرفی کرد؛ زیرا بیت کوین اولین سیستم مالی است که تحت نظارت هیچ نهادی نیست و هویت کاربران آن تا حدی ناشناس است. مورد دوم از این جهت باعث نگرانی دولت‌ها است، زیرا ممکن است از این طریق فرار مالیات، پولشویی، استفاده در فعالیت‌های غیرقانونی مثل توزیع مواد مخدر، اسلحه، قاچاق انسان و امثالهم بیشتر شود. البته این قضیه نگرانی کامیونیتی کریپتو و بیت کوین را نیز به همراه دارد.

بلاک چین بیت کوین چیست؟

بلاکچین ابزاری برای ذخیره اطلاعات به صورت به‌ هم پیوسته و زنجیره‌وار است. این اطلاعات در دفتر کل (Ledger) آن شبکه ذخیره می‌شود. این دفتر کل یا Ledger می‌تواند عمومی باشد و تمام افراد به طور یکسان به آن دسترسی داشته باشند. از آنجایی که بیت کوین یک دارایی با ارزش است و ماهیت آن به گونه‌ای است که توسط تمام افراد حاضر در شبکه اداره می‌شود، باید محلی برای ذخیره کردن تمام تراکنش‌ها داشته باشد. اگر قرار است پای بانکی برای ذخیره کردن بیت کوین در میان نباشد، تراکنش‌های آن باید در محلی امن و مطمئن ذخیره شوند. ساتوشی ناکاموتو از فناوری بلاک چین برای ذخیره تراکنش‌های بیت کوین استفاده کرد.

کل شبکه بیت کوین از فناوری بلاکچین استفاده کرده و به این فناوری وابسته است. تمام تراکنش‌هایی که در شبکه بیت کوین تایید می‌شوند، در بلاک چین بیت کوین ذخیره می‌شوند. این شبکه توسط بازیگرانی که به آنها نود (Node) یا گره گفته می‌شود، کنترل می‌شود. هر Full Node (نود اصلی شبکه که اختیار تمام دارد) در شبکه بیت کوین، به طور مستقل لجر بیتکوین را ذخیره می‌کند. زمانی که چند نود مستقل یک نسخه واحد از بلاک چین را ذخیره کنند، اعتماد به اطلاعات ذخیره شده در این شبکه افزایش می‌یابد. 

بلاک چین بیت کوین چطور کار می‌کند؟

اگر شخصی بخواهد تراکنشی در شبکه بیت کوین داشته باشد، درخواست تراکنشش برای تمام اعضای  شبکه ارسال می‌شود. اعضای شبکه با بررسی سابقه متوجه می‌شوند که او موجودی کافی برای انجام این تراکنش را دارد یا نه و در نهایت تراکنش او را معتبر یا غیر معتبر در نظر می‌گیرند. اگر تراکنشی معتبر باشد، منتظر تایید اعضای شبکه می‌ماند. یکی از اجزای مهم بلاکچین بیت کوین، هدر هر بلاک است. این جز از بلاک دارای اطلاعات مهمی است که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.

مفهوم Block Header در بیت کوین چیست؟

در شبکه بلاکچین، هر بلاک با استفاده از هش Header Block آن بلاک شناخته می‌شود. در هدر بلاک شش داده ذخیره می‌شود. لازم به ذکر است که هدر هر بلاک 80 بایت از حجم 1 مگابایتی شبکه بیت کوین را اشغال می‌کند. در هر هدر بلاک شبکه بیت کوین اطلاعات زیر ذخیره می‌شود:

 

• نسخه بیت کوین: ورژن یا Version بیت کوین به نسخه نرم‌افزار بیت کوینی اشاره دارد که ماینر از آن استفاده کرده است. این بخش 4 بایت حجم دارد.
• Previous block hash: هدر بلاک قبلی با استفاده از تابع رمزنگاری بیت کوین هش شده (به فرم رمزنگاری درآمده) و در بلاک بعدی ذخیره می‌شود. این بخش 32 بایت حجم دارد.
• Merkle Root: ساتوشی برای تامین امنیت تراکنش‌ها از یک ساختار درختی برای هش کردن تراکنش‌ها استفاده کرده است. این ساختار درختی را Merkle Tree می‌گوییم.این بخش 32 بایت حجم دارد. تصویر زیر این مورد را نشان می‌دهد: